• Theo thông tin, kim ngạch xuất khẩu tôm năm 2023 đạt 3,4 tỷ, giảm 20% so năm trước. Vựa tôm Cà Mau cho biết kim ngạch tôm tỉnh nhà trên tỷ đô la; thủ phủ tôm Bạc Liêu đưa ra con số 975 triệu đô la; trọng điểm tôm Sóc Trăng cho biết gần 1 tỷ đô la. Tất cả đều không có giảm sút, nếu có không đáng kể. Gom các con số trên, chợt liên tưởng tới Cao Bá Quát, một nhà thơ tiếng tăm thế kỷ 19, tính tình khẳng khái, cương trực và một chút ngông nghênh. Lưu truyền rằng Cao Bá Quát thường nói: Trong thiên hạ có bốn bồ chữ, mình tôi chiếm hai bồ; anh tôi Cao Bá Đạt và bạn tôi, Nguyễn Văn Siêu, chiếm một bồ; còn bồ thứ tư chia cho mọi kẻ khác. Nếu lấy câu nói trên để liên tưởng là vầy: Năm 2023 có 7 bồ tiền thu từ bán tôm, ba tỉnh chia nhau 6 bồ, còn một bồ chia cho mấy chục địa phương còn lại.
Chỉ ghi nhận, không nhận xét.
       • Hiện nay nhằm mùa tổng kết, các phương tiện truyền thông đều cho rằng Việt Nam đứng thứ HAI thế giới về kim ngạch xuất khẩu tôm. Báo ngành, đài trung ương đều có câu này. Thậm chí báo ngành còn cho là một trong chục sự kiện của năm. Chỉ biết Ecuador đã đạt kim ngạch xuất khẩu tôm trên 6,5 tỷ USD, Ấn Độ trên 5 tỷ USD (báo cáo ngành hàng tôm 1918-2023, VASEP). Còn mình cao nhất là năm 2022 chỉ 4,3 tỷ.
Nhận xét: Có lẽ các người viết tin hiểu nhầm giữa thứ hai THỦY SẢN và thứ hai TÔM. Trên thế giới, Việt Nam xuất khẩu thứ hai thủy sản, thứ ba tôm. Tiếc là cái nhầm bị nhân bản khá “tốt”, qua mặt các TBT báo!
       • Theo số liệu thống kê trên báo cáo ngành hàng tôm giai đoạn 2018-2023 do VASEP thực hiện, cho thấy 3 năm qua Việt Nam nhập tôm khá nhiều, chỉ riêng tôm Ấn Độ từ 50-70.000 tấn hàng năm, chủ yếu là tôm block và còn nhiều nguồn tôm nhập khẩu khác. Ba năm qua ngành cũng có số liệu sản lượng tôm ta xoay quanh con số 1 triệu tấn hàng năm. Theo thống kê tham khảo, tiêu thụ trong nước ang áng 300.000 tấn/năm ở nhiều dạng như tươi, khô, chế biến... Còn lại chủ yếu xuất khẩu.
Tính từ kim ngạch xuất khẩu và giá tiêu thụ để suy ra sản lượng nguyên con thì sản lượng xuất khẩu chỉ 5-600.000 tấn, trong đó có số tạm nhập tái xuất từ số liệu nhập khẩu quy nguyên con có thể hàng trăm ngàn tấn, nêu trên.
Nhận xét: Chắc mấy năm qua dân mình khá lên nên ăn tôm hơn nửa triệu tấn hàng năm, chớ con số báo cáo sản lượng của ngành là có căn cứ từ báo cáo cơ sở mà!
       • Theo số liệu ngành 2023, số tôm giống cung ứng tăng tỉ lệ cao hơn sản lượng nuôi thu về. Suy ra tỉ lệ nuôi thành công 2023 đã thấp nay càng thấp. Điều này cũng có căn cứ là tôm nuôi đang bị vi khuẩn tấn công toàn diện và mạnh mẽ. Như vậy, tuy có triệu tấn tôm thương phẩm theo báo cáo, nhưng bù lại bao nhiêu nỗi buồn, nỗi khó, nỗi nhọc nhằn đang chồng chất lên người nuôi. Trên các phương tiện truyền thông chỉ quan tâm “thành quả”; thiết nghĩ nên có chú trọng cái giá phải trả để thêm nhiều áp lực, động lực tiếp sức người nuôi.
       • Nuôi tôm, yếu tố nào quyết định? Ai cũng cho rằng con giống (trên 50%), tới nước sạch nuôi. Còn kỹ thuật chiếm thứ hạng sau. Nhận định này có sự chứng minh rất sinh động. Hiện nay đa phần người nuôi đi theo các quy trình trong các chuỗi liên kết gồm các thành phần cơ bản là trại giống, thức ăn, thương lái, ngân hàng, người nuôi. Tham gia chuỗi có thể không hoàn toàn đủ mắc xích như nhau, nhưng có điểm cơ bản giống nhau về kỹ thuật nuôi. Đó là Nuôi OXY ĐÁY, CHE AO, NHIỀU GIAI ĐOẠN. Riêng FMC có quy trình nuôi hoàn toàn ngược là QUẠT (không oxy đáy), KHÔNG CHE AO, MỘT GIAI ĐOẠN. Quy trình FMC có sự đồng cảm, chia sẻ của TS. Nguyễn Thanh Mỹ, cha đẻ mô thức nuôi tôm TOMGOXY ở Trà Vinh và khi tham gia các hội thảo tôm, FMC đưa ra quy trình của mình nhưng ít được ai chú ý.
Nhận xét: Kỹ thuật chỉ phát huy ở người thực hiện nắm bắt chắc việc làm và không kỹ thuật nào cho là tuyệt đối, hơn hẳn. Cũng thêm thông tin là quy trình nuôi tôm của FMC hoàn thiện qua từng vụ nuôi và linh hoạt theo tình hình cụ thể của môi trường (thời tiết, dịch bệnh…), giá cả… Và thành công xuyên suốt trên chục năm qua.
       Đầu Xuân, lượm lặt chút chuyện nêu ra nhằm thêm chút vui vui lúc trà dư tửu hậu, chớ không có ý đụng chạm, nói xấu ai. Rất mong các bên liên quan niệm tình tha thứ!
                                                                                                                         Hồ Quốc Lực