Tin vắn hoạt động tháng 11/2020 của Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta:
- Tháng 11 đã chế biến 1.900 tấn tôm thành phẩm. Cùng kỳ năm 2019 là 1.275 tấn.
- Doanh số tiêu thụ chung tháng 11 là 18,4 triệu USD. Tổng 11 tháng ngang ngửa 180 triệu USD, bằng chỉ tiêu kế hoạch năm 2020 và tăng hơn 20% so cùng kỳ năm trước.
- Đang tiến hành thu hoạch tôm vụ II, sẽ hoàn tất trong tháng 12.
Ngày 8/11, Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta đã được tôn vinh là Doanh nghiệp tiêu biểu thực hiện cuộc vận động xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam do Hiệp hội Phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam (VNABC) tổ chức.
FMC đã đạt 3 tiêu chí của VNABC trong cuộc vận động gồm: Là doanh nghiệp tích cực triển khai cuộc vận động “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp Việt Nam”; Đạt các tiêu chí quy định trong Bộ tiêu chí “Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam”; Ổn định sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ người lao động, khắc phục, vượt qua tác động do đại dịch Covid-19 gây ra, tham gia các chương trình thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp chung tay cùng cả nước đẩy lùi đại dịch Covid-19.
Tháng 10 năm 2020, hoạt động chế biến, tiêu thụ rất khởi sắc. Cụ thể tôm chế biến đạt 2.119 tấn, so cùng kỳ năm trước là 1.440 tấn.
Doanh số tiêu thụ tháng 10 là 22,9 triệu USD. Cùng kỳ năm trước là 16,4 triệu USD.
Doanh số chung 10 tháng đạt 161 triệu, tương đương cả năm 2019. So cùng kỳ tăng 19%.
Trong tháng 11 này sẽ thu hoạch toàn bộ ao tôm thả nuôi vụ 2.
Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta vừa long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm thành lập công ty và đón nhận Cờ thi đua “Đạt thành tích xuất sắc trong đợt thi đua đặc biệt năm 2020” do UBND tỉnh Sóc Trăng trao tặng vào sáng ngày 17/10/2020.
Tôi có nhận một số câu hỏi từ một số bạn bên truyền thông qua tin doanh nghiệp Minh Phú bị kết luận có sai sót trong việc kê khai không rõ ràng nguồn gốc tôm xuất vào Hoa Kỳ. Việc này đã có công báo từ Cục Biên phòng và Hải quan Hoa Kỳ (CBP) ngày 13/10/2020 giờ Hoa Kỳ.
Theo tôi, rủi ro, va vấp là chuyện bình thường trong kinh doanh. CBP đưa ra phán quyết mức thuế 10.17% cho tôm Minh Phú, nhưng Minh Phú có quyền kháng cáo nên sự việc này sẽ còn kéo dài. Qua việc này các doanh nghiệp (DN) khác rút kinh nghiệm, chú trọng tìm hiểu kỹ lưỡng hơn luật lệ nước nhập khẩu để không bị vướng vấp như nêu trên.
Về Sao Ta? Vụ việc này CBP điều tra riêng từng DN và không có áp đặt thuế các DN không liên quan. Vả lại, Sao Ta coi trọng hoạt động minh bạch và phát triển bền vững nên “nhát tay” tham dự vào những thương vụ đầy rủi ro, cho nên không có mua tôm Ấn Độ thời gian qua.
Vì sao thông tin này có khá lâu (hơn tuần) nhưng hiện nay mới có thông tin ra ngoài? Có thể phía mình chưa kịp nắm công báo này nhanh hơn. Tuy nhiên, có thể do công báo hiện nay câu chữ rất phức tạp, nên cần thêm phần công bố bổ sung tiếp theo, mọi việc sẽ cụ thể hơn.
Khả năng có thể còn DN tôm tiếp diễn tình huống này? Sao Ta không có thông tin và không thể nhận định tình hình này. Nhưng rõ ràng, qua đây, DN nào còn tìm kiếm lợi ích từ nhập tôm Ấn Độ phải chùng tay lại. Bởi thông tin nhập khẩu tôm từ Ấn Độ sẽ không thể giấu được bên nguyên đơn. Khi họ thấy DN nào còn ý định “lớn” trong chuyện này, chắc họ lại tiếp tục khiếu kiện mà thôi.
Liệu qua tình hình này có tác động đến xuất khẩu tôm và người nuôi tôm? Nhìn đơn giản tưởng chừng có ảnh hưởng bởi Minh Phú là DN rất lớn, nhưng tôi nghĩ Minh Phú bị hạn chế tạm thời ở thị trường này thì có thể chuyển qua xuất khẩu nhiều thị trường khác, nhất là thị trường tôm Việt rất phong phú. Như vậy sẽ không có tác động đáng kể, vì hiện nay đang cuối vụ tôm, nếu có chỉ là tác động nhất thời, tôi nghĩ như vậy.
Liệu năm nay ngành tôm hoàn thành chỉ tiêu xuất khẩu? So cùng kỳ năm rồi, xuất khẩu tôm năm nay có tăng trưởng, dù một con số. Hiện nay đang kết thúc mùa vụ tôm, cho nên nếu sắp tới có sụt giảm xuất khẩu là điều bình thường, nhưng cả năm sẽ không thua kém năm rồi.
Tôi nhận nhiều thông tin từ cổ đông và các anh chị giới truyền thông muốn làm rõ một số nội dung. Những vấn đề có nhiều người quan tâm, tôi đã có trả lời trên website này để khỏi mất nhiều thời gian của các bạn. Nay, tôi xin lý giải thêm một nội dung là thành lập doanh nghiệp (DN) mới có ngành nghề tương đồng thì có tự tạo ra đối thủ cho mình hay không?
Hai DN có ngành nghề không hẳn tương đồng hoàn toàn. Thế mạnh của hai DN là tôm – nông sản, tôm.
Trong mọi mặt hoạt động trên thương trường, có lệ chơi ngầm riêng. Đôi khi đó là bí mật kinh doanh, cũng khó mà lý giải cho hết ý mà vẫn giữ được các điều cần thiết chưa thể nói nhằm giữ sức cạnh tranh cho mình. DN A xây khách sạn ở quận 1, lại xây khách sạn ở quận 7. Như vậy có tự tranh khách nhau? Thật ra hai khách sạn này (cùng nghề) có chiến lược nhắm đến khúc khách hàng khác nhau và cũng đôi khi do năng lực, tầm quản trị sao cho phù hợp. Giả sử một thị trường tiêu thụ có chục hệ thống phân phối lớn, cạnh tranh với nhau khiến họ không mua hàng chung chỗ cung ứng. Nhiều nhà cung ứng hơn thì có thể tranh thủ nhiều hơn khách hàng là như vậy. Hai lằn in đậm là những khác biệt nổi trội của 2 DN (còn khác biệt khác như nông sản/tôm...).
Theo tôi, đây là một câu hỏi…vui vui. Bởi đâu có ai tự bắn vào chân mình!
Những thắc mắc khác như vì sao Sao Ta tăng tiền vay ngân hàng? Diễn biến môi trường kinh doanh vô chừng. Sau khi cân nhắc, nhận định thì thực thi, kết quả còn phía trước. Sắp tới tôm nguyên liệu giảm sụt vì dịch bệnh, Sao Ta tăng dự trữ nguyên liệu và trong năm 2020 đầu tư toàn diện một trại nuôi lớn 90 hecta (vốn cố định và lưu động cao điểm trên 200 tỷ). Mặt khác giai đoạn này vào vụ, doanh số tăng mạnh, dòng vốn còn kẹt một phần trên lưu thông, nên nguồn tiền có biến động trong ngắn hạn là chuyện bình thường.
Rất cám ơn các nhà đầu tư, cổ đông và các anh, chị giới truyền thông đã gởi nhiều vấn đề cần làm rõ, chứng tỏ nhiều người quan tâm tới hoạt động của Sao Ta. Đây là một chuyện vui vẻ hơn là bận rộn. Cho nên, mọi người có thắc mắc gởi email về tôi theo địa chỉ quocluc@fimexvn.com. Sẽ nhận hồi báo nhanh nhất.
Trân trọng và chân thành cám ơn lần nữa.
Hồ Quốc Lực
CT HĐQT
VÌ SAO THỊ PHẦN TÔM VIỆT TẠI THỊ TRƯỜNG EU SỤT GIẢM?
Để lý giải nội dung này, chúng ta tìm hiểu số liệu cụ thể:
Thị trường |
Năm 2019 (%) / Hạng |
6 T đầu 2020 (%) / Hạng |
Ghi chú |
EU |
20,51 1 |
13,2 4 |
-7,31 |
Mỹ |
19,44 2 |
21,2 1 |
|
Nhật |
18,39 3 |
18,3 2 |
|
TQ & HK |
16,14 4 |
14,9 3 |
|
Nguồn |
Bản tin 4-2020 Vasep |
Bản tin 26-2020 Vasep |
Qua số liệu trên cho thấy trật tự thứ hạng thị phần tôm Việt có đột biến. Thị phần tôm Việt ở EU từ hạng cao nhất xuống hạng 4, ba thị trường còn lại giữ nguyên trật tự nhưng cùng tăng bậc. Trong đó, chú ý là tăng trưởng mạnh ở Mỹ, tăng nhẹ ở Nhật (số tuyệt đối). Giảm nhẹ ở TQ&HK và giảm nhiều ở EU.
Thực tế những năm qua, nhất là sau khi Thái Lan không còn ưu đãi thuế quan ở EU thì tôm Việt đã tăng dần thị phần ở EU vì còn ưu thế có ưu đãi thuế quan, mức thuế giảm khoảng một nửa. Năm 2019 thị phần tôm Việt ở đây đã vượt qua Mỹ, vốn là thị trường hàng đầu tôm Việt nhiều năm liên tục. Tiến trình đàm phán EVFTA góp phần tạo thêm động lực cho các doanh nghiệp (DN) tôm Việt quan tâm ở đây, bởi sau khi FTA có hiệu lực thì sức cạnh tranh tôm Việt tăng thêm một bước lớn (do thuế giảm theo lộ trình hoặc về ngay bằng 0 tùy mặt hàng). Theo lý thuyết thì thị trường EU sẽ ngày càng lớn với tôm Việt, nhưng thực tế các tháng đầu năm 2020 không phản ảnh đúng như vậy, thậm chí còn bước sụt giảm khá nhiều.
Nguyên nhân gây biến động trên do đâu? Phải có số liệu chi tiết hơn, như sản lượng tiêu thụ, cơ cấu nhập khẩu tôm vào EU thì mới chính xác hơn. Tuy nhiên, khi chưa có đủ thông tin, có thể lý giải theo thực tế đã diễn ra. Tôm giá rẻ của thế giới là tôm từ Ấn Độ và Ecuador. Thị phần lớn nhất của tôm Ấn là Trung Quốc và Mỹ. Thị phần lớn tôm Ecuador là Trung Quốc, EU. Việc tiêu thụ tôm vào Trung Quốc gặp khó vì tình trạng Covid-19 tác động và đôi lúc tôm Ecuador có phát hiện Covid-19 ngoài bao bì khiến nhiều lần tôm Ecuador gặp khó. Ecuador có FTA với EU hiệu lực từ đầu năm 2017. Với lợi thế giá rẻ và không thuế, tôm này dễ dàng tăng trưởng ở EU. Tôm Ấn Độ chưa có FTA ở EU nhưng có lợi thế giá bán rẻ và mức chế biến thô có mức thuế không cao. Mặt khác, tác động Covid-19 đã làm thay đổi thói quen lẫn khả năng mua sắm của người tiêu dùng khiến các mặt hàng tôm giá trị cao ít được quan tâm, tôm giá rẻ càng có thêm xung lực lên ngôi. Tôm Việt, lợi thế khúc thị phần cấp cao hơn, do trình độ chế biến cao. Tôm Việt có giá thành tôm nuôi, giá thành tôm thành phẩm cao hơn mặt bằng thế giới, cho nên hạn chế cạnh tranh tôm chế biến cấp thấp và giá rẻ. Những tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu tôm Việt tăng trưởng khá tốt, dù một con số. Sự tăng trưởng này tập trung vào thị trường Hoa Kỳ và ở khúc thị phần trung cao, vốn là thế mạnh tôm Việt.
Tóm lại, diễn biến thị phần tôm Việt tuy có điểm “lạ”, nhưng đó chỉ là nhất thời, giai đoạn do khách quan. Ở đây, có thể tóm gọn là do tác động từ Covid-19. Khi có vaccine hay Covid-19 tan biến, mọi việc trở lại bình thường. Lúc đó thị phần tôm ở EU sẽ tiếp tục dẫn đầu vì lợi thế thuế quan.
Trong ngành thuỷ sản, tôm thẻ chân trắng và cá tra có kim ngạch xuất khẩu cao. Trong đó những doanh nghiệp (DN) lớn về tôm và cá tra đã không ngừng lớn mạnh, thu nhiều lợi nhuận. Nhưng song song đó, không ít những người nuôi tôm, nuôi cá tra đã phá sản những năm qua. Tình trạng này chưa dừng lại... Nhìn bên ngoài như đang có một mâu thuẫn giữa hai mắc xích chủ chốt của chuỗi giá trị con tôm, con cá tra!
Để lý giải vấn đề này, phải tìm hiểu sâu xa hơn hoạt động của từng sản phẩm. Những điểm lưu ý:
+ Các DN chế biến hai ngành đều rất đông đảo. Xu thế, số lượng giảm dần do quá trình sàng lọc trong kinh doanh; nhất là qua các biến động lớn, cụ thể đợt khủng hoảng kinh tế thế giới 2007-2009 (tác động nhiều DN tôm) và diễn biến cung cao hơn cầu 2011-2020 (cá).
+ Tốp DN lớn tôm lẫn cá đều có biến động, nhiều DN lớn đã không thể giữ được vị thế của mình, không ít đã ngừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng. Không phải là DN lớn nào cũng mạnh.
+ DN tôm lớn nuôi tôm chưa nhiều, chưa phổ biến. DN cá lớn đều có vùng nuôi, có thể tự cung tới trên 50% nhu cầu nguyên liệu cá. Điều này có tác động tới số nuôi còn lại, vì có ít thông tin hơn về diễn biến giá cả.
+ Theo quan sát, các DN tôm, cá tra hoạt động yếu kém chủ yếu do năng lực quản trị hơn là do yếu tố khách quan.
+ Các hộ, trang trại nuôi tôm thất bại chủ yếu do dịch bệnh trên tôm kéo dài hơn là do giá cả biến động. Những hộ, trang trại nuôi có lãi là nhờ vào sự cần cù, nhạy bén trong việc vận dụng các thành tựu mới, các kinh nghiệm quý, các mô hình nuôi tiên tiến nhất.
+ Các hộ, trang trại nuôi cá tra lỗ lã chủ yếu do giá cả xuống thấp kéo dài hơn là do dịch bệnh trên cá. Mặc dù hiện nay việc nuôi cá ngày càng khó, nguyên nhân có thể do thoái hóa con giống và môi trường có xu hướng xấu đi. Các hộ, trang trại nuôi có lãi là nhờ biết thực hiện các giải pháp tiết kiệm, giảm giá thành; chọn lọc con giống tốt và quy trình nuôi chuẩn mực.
Trong thực tế không phải chỉ các DN lớn thành công. Nhiều DN nhỏ hơn cũng luôn có kết quả hoạt động tốt. Điểm chung các DN thành công là có nhà quản trị cấp cao bản lĩnh hơn. Thể hiện những DN này hoạt động có chiến lược, luôn chú trọng nâng cao công tác quản trị và quan tâm tranh thủ các cơ hội kinh doanh.
Hoạt động có chiến lược là tính toán cho dài hạn, không bóc ngắn cắn dài. Chú trọng xây dựng uy tín thương hiệu, minh bạch hoạt động và quan tâm chung tay bảo vệ môi trường.
Nâng cao năng lực quản trị là ngoài việc học hỏi, rút kinh nghiêm nâng cao bản lĩnh, còn chú trọng ứng dụng các công cụ quản trị để việc kiểm soát được kịp thời và chính xác hơn. Thí dụ ứng dụng công cụ quản trị ERP để có bài toán tối ưu cho từng tình huống.
Tranh thủ các cơ hội kinh doanh là có sự quan tâm chặt chẽ các diễn biến mọi mặt trên thế giới để thúc đẩy hoạt động của mình. Thí dụ thông tin tôm nuôi bị dịch bệnh từ cường quốc tôm đối thủ sẽ khiến giá cả tôm thế giới có thể có biến động; thương chiến Mỹ - Trung căng thẳng sẽ là cơ hội tôm bao bột thâm nhập vào Mỹ; EVFTA có hiệu lực khách hàng từ EU sẽ qua Việt Nam nhiều hơn...
Tổng quát, các DN chế biến tôm, cá lớn mạnh, phát triển là nhờ họ đã chủ động nỗ lực nâng cao năng lực, hiệu quả quản trị; hoạt động có bài bản và xây dựng chiến lược hoạt động dài hạn. Họ đã vượt qua biết bao đồng nghiệp và cái giá trả không phải nhỏ; biết bao khó khăn phải chịu đựng và vượt qua; bao rủi ro phải chấp nhận. Các hộ, trang trại nuôi tôm, cá bị thua lỗ do tác động khá lớn từ hoàn cảnh khách quan. Tuy nhiên, cũng có những hộ, trang trại có lãi là nhờ họ đã năng động, nhạy bén, biết lách ra những cánh cửa hẹp.
Tóm lại, vấn đề nêu ra hình ảnh DN chế biến tôm, cá mạnh bên cạnh hộ nuôi tôm, cá thua lỗ là chưa thể hiện đầy đủ thực tế. Bởi bên cạnh đó không ít DN tôm, cá đóng cửa và cũng khá nhiều hộ nuôi có lãi. Không có gì mâu thuẫn giữa hai mắc xích này. Nó chỉ nêu lên sự khác biệt giữa các nhà quản trị bản lĩnh và yếu kém và tương tự trong lĩnh vực nuôi, dù lĩnh vực này bị tác động khá lớn từ yếu tố khách quan.
Trả lời câu hỏi tiếp theo: Năm 2019 thị trường EU chiếm hàng đầu tôm Việt. Vì sao những tháng đầu năm 2020 thị trường này chỉ ở hạng thứ 4?
Với trách nhiệm chủ tịch Hội đồng quản trị FMC, thời gian qua, sau khi FMC có thông tin tái cơ cấu hoạt động của mình từng bước, tôi đã có nhiều phản hồi những vấn đề đặt ra từ các nhà đầu tư, cổ đông gắn bó FMC.
Tuy nhiên, có những câu hỏi tôi đã trả lời nhanh, nhưng cũng có những câu hỏi nội dung rộng hơn, tôi hẹn sau khi đủ thông tin, tôi trả lời sau. Rất cám ơn nhiều cổ đông đánh giá tôi ‘cao”, coi tôi như “chuyên gia”, đưa ra những câu hỏi khá hóc búa, chẳng hạn Có mâu thuẫn không khi thông tin tình hình nuôi tôm, nuôi cá tra có kết quả xấu cho người nuôi; thì những DN tôm, cá lớn lại thu lợi lớn, quy mô ngày càng phát triển? Tôi thiết nghĩ FMC nằm trong “khuôn khổ” câu hỏi này. Xin phúc đáp sau.
Nay để các cổ đông nào còn muốn biết thêm thông tin về tái cơ cấu hoạt động FMC, tôi mạn phép nêu ra đây những gì đã trao đổi trước đây, để ai chưa nắm thông tin, ghi nhận nhanh hơn.
1. Về việc thành lập công ty mới Khang An, là nhằm mục đích:
- Phát triển mạnh hơn mảng nông sản chế biến. Bởi xu thế người tiêu dùng ngày càng chuộng thực phẩm từ thực vật. Mảng nông sản đã có những mặt hàng đột phá, nhưng thời gian qua tăng trưởng còn chậm.
- Tạo cơ hội cho lực lượng kế thừa sớm có cơ hội phát huy năng lực, giúp FMC sàng lọc nhân sự cấp cao về lâu dài tốt hơn.
- Do tính thời vụ của nông sản, để tận dụng thời gian nhàn rỗi cũng như cơ sở vật chất, Khang An sẽ kinh doanh tôm. Tuy nhiên, sẽ tập trung vào mảng tôm cao cấp và sẽ tổ chức khu nuôi tôm đáp ứng một phần nguyên liệu cho hoạt động.
- Khang An - một nhà cung ứng mới sẽ có cơ hội thu hút thêm mảng khách hàng, giúp hoạt động của hai công ty thuận lợi hơn.
2. Về việc FMC tăng vốn điều lệ 20% và tiến trình đó phải tổ chức đại hội đồng cổ đông bất thường vào 18/10/2020, xuất phát từ:
- Nhận định diễn biến thị trường, xu thế người tiêu dùng trong tương lai.
- Tăng sức cạnh tranh (phải có nhà máy mới, tiên tiến thu hút khách hàng cấp cao) tăng quy mô hoạt động.
- Đánh giá khả năng tổ chức nuôi tôm, có nhiều nguyên liệu đạt chuẩn vào thị trường EU. Thị trường này có lợi thế do thuế về bằng 0 hoặc giảm theo lộ trình.
- Tạo cơ hội cho lực lượng kế thừa có cơ hội phát huy năng lực.
- Tầm nhìn lâu dài, sẽ chuyển toàn bộ các cơ sở chế biến vào khu công nghiệp.
Xin cám ơn mọi người.
Trân trọng.
Hồ Quốc Lực
Tháng 8/2020 hoạt động chế biến và tiêu thụ tôm của FMC đã tự phá vỡ các kỷ lục trước đó của mình. Cụ thể chế biến tôm 2.468 tấn, tiêu thụ 2.195 tấn, doanh số chung 23,6 triệu USD.
Doanh số chung 8 tháng đầu năm đạt 120,6 triệu USD, tăng 12,5% so cùng kỳ năm 2019. Tỷ lệ này có cao hơn tỷ lệ chung của ngành tôm (khoảng 8%).
Nuôi tôm có gặp khó khăn là dịch bệnh tôm khá mạnh mẽ ở đồng bằng. Đây cũng là yếu tố có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt tôm nguyên liệu thời gian còn lại của năm của cả ngành chế biến tôm.
FMC đã có thông tin hình thành một doanh nghiệp mới do FMC chiếm tỷ lệ sở hữu chi phối. Doanh nghiệp này sẽ chính thức hoạt động từ đầu năm 2021, chuyên sâu mảng nông sản và có cả mảng tôm chế biến sâu. Việc sắp xếp lại tổ chức sản xuất kinh doanh nhằm nhiều mục đích như khuếch trương mảng nông sản/ thu hút thêm mảng khách hàng/ cơ hội thế hệ kế thừa phát huy, thể hiện năng lực/ phát triển mảng tôm chế biến sâu hơn... Song song đó, Sao Ta sẽ tiếp tục mở rộng quy mô chế biến của mình.
- Quan tâm chăm lo khách hàng, người lao động.
- Chia sẻ đồng nghiệp, cộng đồng.